Tâm tình cùng nhạc sĩ Phan Văn Hưng

Lời ra mắt : Nhạc sĩ Phan Văn Hưng được nhiều người biết đến qua những ca khúc, hay thương khúc, như thể “ Ai về xứ Việt ”, “ Thằng bé tát dầu ”, “ Trái tim tôi là bến ”, “ Hai mươi năm ”, “ Chúng đi buôn ”, “ Bài ca tuổi trẻ ” v.v … Cho đến nay, anh đã sáng tác hơn 120 bài nhạc mà đã được phát hành qua 7 CDs nhạc .
Hơn một thập niên qua, nhạc sĩ Phan Văn Hưng đã không còn sáng tác hay trình diễn. Cây đàn gắn liền giòng nhạc của anh đã được trao tặng cho Viện Bảo Tàng và Trung Tâm Sinh Hoạt Người Việt ( Vietnamese Museum Australia ) vào cuối năm 2019. Nhiều cơ quan tiếp thị quảng cáo muốn phỏng vấn anh, và nhiều tổ chức triển khai muốn mời anh đi trình diễn, nhưng anh đều khước từ. Được biết anh đã chọn đời sống nội tâm trong suốt thời hạn qua .
Hôm nay, 18 tháng Tư năm 2021, tôi đã nhận được tin nhạc sĩ Phan Văn Hưng đã đồng ý chấp thuận trình diễn tại Buổi Hòa Nhạc vinh danh Cựu Chiến Binh Úc đã tham chiến trong mặt trận ở Nước Ta ( The Vietnam Requiem ) vào đầu tháng Sáu tới đây, tại thủ đô hà nội Canberra. Đây là một quá bất ngờ đầy mê hoặc, và do đó tôi đã liên lạc để xin anh một phỏng vấn nhỏ. Rất may anh đã nhận lời .

Phạm Phú Khải: Dạ xin kính chào nhạc sĩ Phan Văn Hưng. Nguyên do nào anh quyết định nhận lời tham dự buổi hòa nhạc The Vietnam Requiem do Chris Latham thực hiện?

Phan Văn Hưng : Thú thực, tôi cũng không biết chắc là tại sao nữa, vì tôi đã bỏ đàn, bỏ hát từ nhiều năm qua. Cây đàn tốt của mình thì tôi đã đem khuyến mãi rồi, lâu ngày không chơi nên ngón tay mềm nhũn, không còn chai như xưa nữa. Tôi còn giữ cây đàn cũ rích thời còn là sinh viên, vứt lăn lóc trong kho, có lần đem ra chơi thử thì chịu thua, không làm thế nào bấm nổi vì quá đau tay. Còn giọng hát cũng coi như mất, vì cái gì cũng vậy, nếu mình không dùng thì nó rỉ sét .
Nhưng khi tôi nhận được thư của ông Chris Latham mời tôi tham gia chương trình, tôi đã nhận lời ngay, có lẽ rằng vì mình cảm thấu được tấm lòng của ông ở đằng sau. Lúc đó tôi vẫn chưa biết rõ chương trình cụ thể thế nào, phần của tôi là gì, và tôi chỉ hiểu thoang thoáng là Chris là artist-in-residence với Australian War Memorial với dự tính trình tấu một nhạc phẩm có tên là Vietnam Requiem để tưởng niệm những chiến sỹ Úc đã tử trận ở Nước Ta. Tại sao Chris lại muốn tôi trong đó, vì tôi chưa từng viết nhạc về những chiến binh Úc khi nào ?
Lúc đó tôi trực nhận Chris cốt ý muốn hát về người Việt mình, và tôi phần nào mường tượng được hành trình dài nội tâm mà ông phải đi qua để nhận ra điều đó. Chỉ đến sau này khi gặp Chris thì tôi mới biết quả thật ông đã trải qua một sự thức tỉnh, rằng dân cư Nước Ta mới là nạn nhân lớn nhất của đại chiến lẫn của nền tự do áp đặt, và một nhạc phẩm tưởng niệm đại chiến không thể nào khá đầy đủ nếu không nói tới nỗi khổ của dân Việt .
Phạm Phú Khải : Giữa anh và Chris Latham chắc phải có một sự đồng cảm nào đó. Và nếu có thì đó là những điểm nào, thưa anh ?
Phan Văn Hưng : Vâng, những điểm này tôi đã cảm được ngay, nhưng phải nói, tôi chỉ biết rõ hơn sau khi gặp Chris. Ông kể rằng hồi nhỏ, ông trải qua một kinh nghiệm tay nghề “ sống đi chết lại ” mà qua đó ông trực diện với cõi tâm linh, nên khi lớn lên ông luôn cảm thấy mình có trách nhiệm hàn gắn nỗi khổ của tha nhân. Vietnam Requiem không phải là chương trình tiên phong mà Chris triển khai cho AWM, trước đó ông có điều khiển và tinh chỉnh những buổi hòa nhạc về hai cuộc thế chiến, khi đó ông phải đương đầu với thực sự hãi hùng của người đạo Do Thái dưới bàn tay Quốc xã, một ý thức hệ ghê tởm nhưng vẫn chưa thấm gì với Cộng sản .
Cuộc hành trình dài của tôi thì khác hẳn, tuy có cùng điểm đến. Tôi khởi sự sáng tác không phải vì cảm thấy đó là bổn phận, mà đơn thuần vì nỗi thống khổ của dân mình quá lớn, không hề nén xuống được nên phải bung ra thành nhạc. Nhạc tự nó có tính năng hàn gắn, vì một khi nỗi khổ được tuôn ra thì có sự cảm thông, và phần nào cũng có sự giải tỏa, nhất là trong tình cảnh người dân miền Nam, không những đã khổ mà lại còn bị quốc tế đối xử oan ức. Chris với tôi gặp nhau ở điểm hàn gắn này đây .
Chris lớn lên trong một gia đình Công giáo, nhưng khi trưởng thành ông mở màn thiền quán theo đạo Phật, khiến tâm ông cởi mở trong sự tìm kiếm tâm linh. Tôi thì ngược lại, xuất thân từ một mái ấm gia đình đạo Phật, khi lớn lên tìm đạo đủ mọi hướng, đến khi lớn tuổi mới nhận ra rằng toàn bộ cũng chỉ là một. Và một lần nữa tôi lại gặp Chris. Trong tác phẩm của ông, tôi hoàn toàn có thể nhận thấy nhiều giá trị vượt tôn giáo .
Một điều nữa là về âm nhạc. Chris theo học âm nhạc cổ xưa đến nơi đến chốn, nhưng bất kể thể loại nào ông cũng đụng vào. Ông hát rất hay, trình diễn đàn vĩ cầm, soạn nhạc, đạo diễn, làm nhạc trưởng, cái gì ông cũng nhúng tay vào một cách xuất sắc. Còn tôi thì khác hẳn, chẳng khi nào được đi học nhạc, chỉ vì vận nước mà bỗng dưng đi hát, rồi sáng tác, hòa âm, tinh chỉnh và điều khiển hợp xướng, làm báo, cái gì cần làm là tôi làm. Cuối cùng thì cũng tới cùng một cái đích với Chris, nghĩa là thương mến đủ mọi loại nhạc, trân quý đủ mọi cách diễn đạt và mọi tâm hồn nghệ sĩ. Đấy, hai hành trình dài thật trái ngược nhưng vẫn hoàn toàn có thể đồng cảm với nhau .
Nhạc phẩm Trở về Galang, của Phan Văn Hưng - Nam Dao.

Phạm Phú Khải : Được biết anh sẽ trình diễn hai bài ” Em Bé và Viên Sỏi ” và ” Trở về Galang ” trong buổi hòa nhạc này. Chris Latham đã chọn hai bài này và ý kiến đề nghị anh hát, hay đây là sự lựa chọn của anh ?
Phan Văn Hưng : Lúc đầu, Chris đề xuất tôi hát bài “ Hai mươi năm ” nhưng với lời ca mới, đại khái sẽ là một bài … “ năm mươi năm ” ! Tôi thú thật tôi không làm thế nào viết được lời mới như vậy. Một ca khúc không chỉ là nhạc và lời, mà nó còn chất chứa những tình cảm chân thực nhất của người viết vào đúng cái tích tắc mà mình viết. Tôi không hề viết lại 30 năm sau .
Chris muốn tôi hát một bài chưa khi nào trình diễn, chưa khi nào thâu âm. Lật mấy bản xưa ra, tôi nhận thấy một bài tôi rất ưa thích mà chưa từng hát trước công chúng khi nào, là “ Trở về Galang ”. Bài này rất tương thích với chủ đề, vì đây là câu truyện một cựu chiến binh VNCH đem cả mái ấm gia đình vượt biển đến Galang sau nhiều năm ở trại “ tái tạo ” và “ vùng kinh tế tài chính mới ”. Nơi đây, vợ của anh qua đời, chôn ngay trên hòn đảo. Các thuyền nhân Nước Ta ở Galang có dựng lên một tấm bia sơ sài để tưởng niệm người thân trong gia đình đã bỏ mạng trên đường tìm tự do, thì một ngày kia, tấm bia bị “ ai đó ” đục bể, để lại một lỗ hổng to tướng, nhức nhối giữa bia .
Tôi thấy bài hát này nói lên thâm thúy tâm trạng người mình – đã khổ, đã chết, đã mất hết đến tột cùng mà chúng vẫn không tha. Đây là nỗi oan trái mà tôi muốn nói đến hồi nãy .
Tôi liền hát bài này cho Chris nghe. Nước mắt rưng rưng, Chris chịu liền. Ông nói, “ Hát bài này đi ” .

Phạm Phú Khải: Chris Latham có nghe và hiểu được tiếng Việt không anh, có hiểu lời bài “Trở về Galang” không anh, hay phải thông dịch?

Phan Văn Hưng : Chris không hiểu tiếng Việt, nhưng ông có một trái tim nhạy cảm, chỉ nghe rung động giọng hát là cảm thấu được rồi. Hát xong rồi tôi mới dịch nghĩa cho Chris, thì ông bảo đã cảm được toàn bộ .
Về phiên dịch thì có một chuyện buồn cười. Ông kể ông đã bỏ ra nhiều thì giờ nghe nhạc của tôi trên internet, tìm hiểu và khám phá nội dung những bài hát, kiếm lời Việt rồi sử dụng Google translate sang tiếng Anh. Tôi phá lên cười, “ Chết rồi, ông Google translate bài ‘ Hai mươi năm ’ vậy mà ông vẫn ưa được cơ à ? ”
Phạm Phú Khải : Thế còn bài “ Em Bé và Viên Sỏi ” ?
Phan Văn Hưng : Sau khi Chris gặp gỡ nhiều vị trong hội đồng mình, ông bảo tôi là chương trình của ông có một thiếu sót lớn, đó là thảm cảnh của phụ nữ Nước Ta trong những chuyến vượt biển, không hiểu tôi có bài hát nào về yếu tố này không ?
Thảm cảnh này, Nam Dao và tôi cũng đã có viết. Nhưng tôi nghĩ, bài “ Em bé và viên sỏi ” qua thơ của Trần Trung Đạo có lẽ rằng thích hợp nhất với khung cảnh buổi trình diễn cũng như giàn nhạc hôm đó. Tuy bài hát không chỉ riêng nói về số phận người phụ nữ, nhưng nó vẽ lên toàn cảnh của một mái ấm gia đình vượt biển với số phận của từng người, tuy khác hẳn nhau nhưng lại hẩm hiu, đáng thương chẳng khác gì nhau .
Phạm Phú Khải : Anh hoàn toàn có thể cho fan hâm mộ biết thêm chi tiết cụ thể về chương trình hòa nhạc dưới sự bảo trợ của Đài Tưởng niệm Chiến tranh Úc ( the Australian War Memorial ) không anh ?
Phan Văn Hưng : Chương trình này nằm trong cái khung dài hạn của AWM tưởng niệm những đại chiến trong lịch sử dân tộc cận đại nước Úc. Chương trình mang tên The Flowers of War, và AWM là cơ quan điều hành quản lý Tượng đài Chiến sĩ Úc châu. Với tư cách artist-in-residence, Chris Latham có thời cơ trầm mình vào hoạt động giải trí của AWM cùng những hội đồng cựu chiến binh hầu từ đó có cảm hứng phát minh sáng tạo, và vì ông là một nhạc sĩ nên ông phát minh sáng tạo dưới hình thức nhạc phẩm .
Theo chỗ tôi hiểu và tuy tôi chưa được gặp mặt những nhạc sĩ khác, buổi trình diễn này sẽ có sự tham gia của một ban nhạc giao hưởng cùng ban hợp xướng phần đông dưới sự điều khiển và tinh chỉnh của Chris. Tôi sẽ hát cả hai bài của tôi trong phần đầu, cùng với nhiều sáng tác khác như của Paul Simon, Stanley Myers, John Schumann, … Phần sau được dành trọn vẹn cho nhạc phẩm Vietnam Requiem với sự phụ hoạ của những hình ảnh đại chiến được chiếu lên màn ảnh .
Trong đoạn Vietnamese Memorial, sẽ có ca khúc “ Cõi Phúc ” mà Chris đã nhờ tôi soạn lời Việt ngữ dựa theo kinh Thiên Chúa giáo, nhưng để bộc lộ niềm tin hài hòa, ông cũng muốn bài hát phải có kinh cầu của Phật giáo, từ đó mới nẩy ý lồng lời niệm Nam Mô vào phần hát của toàn ban hợp xướng. Ngoài ra, tôi lại còn được biết Chris đang dự tính có cả một chiếc trống đồng Đông Sơn cổ hàng ngàn năm trong giàn nhạc. Vấn đề lớn nhất đang gặp phải hình như là làm thế nào kiểm soát và điều chỉnh nốt của trống đồng cho hợp với bản nhạc .
Sẽ có hai buổi trình diễn là Thứ Bảy 5/6 và Chủ Nhật 6/6 từ 1 giờ trưa đến 4 giờ chiều tại rạp Lleweelyn Hall, Acton, Canberra. Đây là một rạp rất đẹp với sân khấu to lớn dành cho những buổi hoà nhạc và trình diễn quy mô .
Phạm Phú Khải : Hơn một thập niên qua, anh không còn sáng tác hay trình diễn. Nghĩa là không còn đàn, hát gì nữa. Cây đàn của anh cũng được khuyến mãi ngay đi rồi. Từ đây đến ngày trình diễn chỉ còn 6 tuần. Anh sẽ làm gì để chuẩn bị sẵn sàng cho buổi hòa nhạc này thưa anh ?
Phan Văn Hưng : À tôi có ra tiệm đàn quen thuộc thuở trước nơi tôi thường hay mua đủ thứ dụng cụ âm nhạc, thì rất may họ có một cây đàn từa tựa như cây Takamine tôi từng mua ở đó. Và họ rất dễ thương và đáng yêu vì họ sẽ cho tôi mượn cây này đem đi Canberra. Đàn rất quan trọng, vì khi mình vừa hát vừa đàn thì cây đàn phải trở thành như một bộ phận khung hình mình, có thế thì mình mới chú tâm trọn vẹn vào tiếng hát được. Nếu đàn bị lọc cọc thì nhất định tiếng hát cũng sẽ lọc cọc .
Mấy thời điểm ngày hôm nay, tôi mở màn tập lại thì thấy cũng gay cấn lắm. Có lẽ vì lớn tuổi nên giọng mình đã đổi khác, nên tôi bảo Chris phải đổi “ tông ” cho tôi. Chris khó chiều chuộng về chuyện tông bài hát lắm, vì so với ông, mỗi tông có rung động tâm linh riêng đánh vào những luân xa khác nhau trên khung hình, và do đó sẽ tác động ảnh hưởng vi tế trên người nghe. Nhưng Chris sẽ phải gật đầu thôi, ai bảo đi mời một ông già tới hát làm gì cho khổ !

Phạm Phú Khải: Anh trở lại sân khấu lần này, sẽ là một điều ngạc nhiên cho nhiều người. Sẽ có rất nhiều câu hỏi, thắc mắc, mong đợi, kể cả việc mời anh phỏng vấn, trình diễn, cũng như sáng tác tiếp. Đây có nằm trong dự trù của anh không khi anh quyết định xuất hiện trở lại như thế này?

Phan Văn Hưng : Thưa không, hiện tôi không có dự trù gì ngoài chuyện tham gia Vietnam Requiem sắp tới. Mỗi ngày là một ngày mới đem lại cho tôi thật nhiều niềm vui, dù có âm nhạc hay không. Tôi cũng rất quá bất ngờ là mình có vẻ như như quay 180 độ như thế này, nhưng Thượng đế có những cách thật là huyền bí .
Phạm Phú Khải : Dạ xin cảm ơn anh đã dành cho cuộc tâm tình thật ý nghĩa này. Mong chúc anh và chị Nam Dao luôn an lành và vui khỏe trong đời sống .
Phan Văn Hưng : Vâng, xin cảm ơn .

Source: https://nhacchuong.net
Category: Bảng xếp hạng nhạc chuông

1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (No Ratings Yet)
Loading...

Trả lời

Liên hệ với chúng tôi

Some text some message..
Link xoilac 1 anstad.com, Link xoilac 2 sosmap.net, Link xoilac 3 cultureandyouth.org, Link xoilac 4 xoilac1.site, Link xoilac 5 phongkhamago.com, Link xoilac 6 myphamtocso1.com, Link xoilac 7 greenparkhadong.com,