“Lời ca dâng Bác” xúc động của nhạc sĩ Trọng Loan

Sau cuộc họp giao ban sáng ngày 3/5/1968, nhà báo Huỳnh Văn Tiểng – Phó Tổng biên tập Đài Tiếng nói Việt nam ( TNVN ) đưa cho tôi bản nhạc “ Lời ca dâng Bác ” và nói : ” Hôm qua họp bên quân đội anh Trọng Loan gửi bài hát này. Anh Loan đã hát cho mình nghe, cậu đưa lại cho anh Tuân, anh Tuyên xem, rồi thu thanh cho kịp phát ngày 19/5 ” .
Nhạc sĩ Phạm Tuyên xem xong bảo tôi chép thêm một bản đưa cho nhạc sĩ Nguyễn Mạnh Thường để lo phối khí và mời dàn nhạc, còn một bản tôi đi mời người hát. Vừa dắt xe ra cổng Đài thì gặp nhạc sĩ Trọng Loan. Tôi mừng quá liền nhờ luôn anh lo cho phần người hát .

Nhạc sĩ Trọng Loan (ảnh: Lao Động)

Đúng hẹn chiều ngày mùng 9/5, tốp ca nữ 5 người cùng nhạc sĩ Trọng Loan đến phòng thu số 58, phố Quán Sứ và tranh thủ tập lại. Trong khi chờ nghệ sĩ Thanh Huyền đến hát phần “lĩnh xướng”, chúng tôi được nghe nhạc sĩ Trọng Loan trò chuyện:

“ … Năm 1962, giáo sư Nguyễn Văn Hiếu đứng vị trí số 1 một đoàn đại biểu Mặt trận dân tộc bản địa giải phóng miền Nam ra thăm miền Bắc. Đến thăm Bác Hồ, giáo sư đã được Bác ôm chặt trong vòng tay và nói “ Miền Nam trong trái tim tôi ” Câu nói cảm động ấy của Bác đã gợi cho mình tâm lý đến chủ đề một bài ca. Năm 1967, nhân một lần họp, Quốc hội tổ chức triển khai trao tặng Huân chương Lê-nin và Huân chương Sao Vàng cho Bác, Bác chứng minh và khẳng định đến ngày thống nhất sẽ di thăm đồng bào Miền Nam và nhận một thể. Ý nghĩ vô cùng vĩ đại và thâm thúy này đã như thôi thúc mình phải viết nhanh bài hát. Nhưng vì tự khó chiều chuộng với mình mà loay hoay mãi vẫn chưa hoàn thành xong được. Đến nay ( năm 1968 ) mới viết xong. Bài này viết về Bác Hồ nhưng cũng nói lên nguyện vọng của quân và dân hai miền mong ngày thống nhất quốc gia, để bắc nam sum vầy một nhà, đón Bác vào thăm … ”
Với vật liệu dân ca miền Trung thân mật với quê nhà của Bác. Một giai điệu rất là cô đọng, hàm súc, giản dị và đơn giản mà lại rất đa dạng chủng loại, bài hát được sinh ra với phần lời thứ nhất nói đến tình cảm của Bác so với miền Nam. “ Ai yêu miền Nam như tấm lòng của Bác – Có mối tình nào thủy chung son sắt – Như tấm lòng của Bác nhớ tới đồng bào miền Nam – Bao núi bao sông, bấy nghĩa bấy tình ”

 Bài hát “Lời ca dâng Bác” – bản do NSND Thanh Huyền và tốp nữ trình bày

Bác yêu thương miền Nam, và miền Nam cũng luôn ấp ủ bóng hình của Bác, Bác là niềm tin son sắt, là nguồn cổ vũ lớn lao so với người dân thành đồng Tổ quốc. Tình cảm hai chiều ấy đã là điều rất đỗi tự nhiên, tạo nên mọi sức mạnh thắng lợi. “ Trong tim miền Nam in bóng hình của Bác – Tiền tuyến một lòng, thủy chung son sắt – Nhớ tới Người từng phút, quyết giữ trọn niềm tin – Trên khắp quê nhà thắng trận lẫy lừng ”
Bài hát được viết ở thể một đoạn đơn, chỉ có hai câu nhạc được lan rộng ra. Hình thức này rất khó vì nó ngắn gọn, tinh giản, yên cầu tác giả phải bố cục tác phẩm sao cho chỉ trong một đoạn ấy, ý tứ âm nhạc toàn vẹn, hoàn hảo nhất. Giai điệu được triển khai khá bình ổn, không có những quãng nhảy đột biến, có khuynh hướng lên cao từ từ, diễn đạt tình cảm của Bác so với miền Nam và miền Nam so với Bác là một cái gì rất là bình dị, tự nhiên, ngày càng đằm thắm, thâm thúy. “ Vang lên từ Miền Nam vang lên từ Miền Bắc – Tiền tuyến thành đồng, hậu phương lũy thép – Theo tiếng Người giục bước tới thắng lợi vẻ vang – Thống nhất nước nhà mới thỏa tấm lòng ”
Tác giả sử dụng nhiều nốt luyến láy, tạo sự uyển chuyển cho giai điệu, cũng chính là đặc thù của dân ca miền Trung, nhưng vẫn dễ hát. Nhạc sĩ Trọng Loan khéo giải quyết và xử lý hòa thanh nên cả ba lần kết cho ba lời đầu ( kết bằng nốt son ở bậc 5 ) và lần kết cuối cho lời bốn ( bằng nốt đô chủ âm ) đều tạo cảm xúc mới lạ, không giống hơi hướng nhiều ca khúc khác. Đặc biệt, lần kết ở đầu cuối tuy về chủ âm nhưng giai điệu bài hát có khuynh hướng như chưa trọn vẹn không thay đổi, còn muốn mở ra. Đó là sự cố ý của tác giả và đã có hiệu suất cao. Cũng vì thế mà đã có khá nhiều người cho rằng bài hát này viết ở gam son trưởng ( vì ba lần kết bài ở nốt son nghe lại có vẻ như không thay đổi hơn ). Nhưng nếu nghiên cứu và phân tích như vậy thì khi giải quyết và xử lý phần đệm cho dàn nhạc sẽ không được ổn lắm, nếu đi sâu vào kỹ thuật .
Hầu hết những chương trình ca nhạc trong ngày 19/5 năm ấy đều truyền đi ca khúc này với giọng hát của nghệ sĩ Thanh Huyền cùng tốp nữ. Thời gian sau đó chúng tôi đã nhận được nhiều thư thính giả gửi về nhu yếu được nghe lại bài hát này. Chiến sĩ Đỗ Đức La đóng quân ở giới tuyến Vĩnh Linh viết : “ … Bài hát rất hay, rất cảm động. Đúng là chỉ có Trọng Loan mới nói lên được nỗi lòng của Bác với mièm Nam và nỗi lòng của miền Nam với Bác, và chỉ có Thanh Huyền mới chuyển tải hết nội dung đó qua giọng hát của mình. Mỗi khi nghe bài hát này nước mắt cứ rưng rưng. Cảm ơn anh Trọng Loan, chị Thanh Huyền đã tạo cho chúng tôi sức mạnh để vượt qua khó khăn và thắng lợi. Chúng tôi hứa sẽ nỗ lực hơn nữa trong mọi trách nhiệm được giao để góp thêm phần thực thi những ước ao của Bác … ” .

Tôi chuyển lá thư này cho nhạc sĩ Trọng Loan, ông đã cảm động đến rơi lệ sau khi đọc lá thư này. Âu cũng là một phần thưởng cho người sáng tác, cho các văn nghệ sĩ.

Ngoài “Lời ca dâng Bác”, đại tá, nhạc sĩ Trọng Loan (1923 – 2010) còn có nhiều ca khúc đi cùng năm tháng như: Phải đánh lũ giặc Mỹ, Gửi Cồn Cỏ anh hùng, Người Châu Yên em bắn máy bay, Ở vùng than chúng tôi, Nếu em đến thăm đảo, Trăng sáng trên rừng quế, Má cưng ai nhất, Quân reo quê mẹ Quảng Trị anh hùng,…

Ông đã được vinh dự nhận “Giải thưởng nhà nước về văn học nghệ thuật”. Ông không chỉ cùng em trai là nhạc sĩ Trọng Bằng song hành trên con đường âm nhạc mà còn cùng con gái Tường Lan sáng tạo nên những âm điệu rất dân tộc mà hiện đại. Ông đã đi xa nhưng những bài ca của ông còn mãi trong lòng thính giả Đài TNVN./.

Source: https://nhacchuong.net
Category: Bảng xếp hạng nhạc chuông

1 Star2 Stars3 Stars4 Stars5 Stars (No Ratings Yet)
Loading...

Trả lời

Liên hệ với chúng tôi

Some text some message..
Link xoilac 1 anstad.com, Link xoilac 2 sosmap.net, Link xoilac 3 cultureandyouth.org, Link xoilac 4 xoilac1.site, Link xoilac 5 phongkhamago.com, Link xoilac 6 myphamtocso1.com, Link xoilac 7 greenparkhadong.com,