Âm nhạc đến từ thiên thượng? Hàn sĩ Bắc Tống trong mộng đến cung Quảng Hàn

Vào thời Bắc Tống, một vị hàn sĩ hữu duyên, ba lần mộng thăm cung Hằng, mới biết rằng tất cả âm thanh trong cõi nhân gian Trời Đất, đều đến từ Thiên thượng.

Theo truyền thuyết dân gian, Đường Huyền Tông trong mộng đến cung trăng, nghe thấy Tiên nữ tấu lên âm nhạc thanh khiết. Khi tỉnh giấc vẫn văng vẳng bên tai. Cận thần Cao Lực Sĩ thỉnh cầu được nghe lại, Huyền Tông lấy sáo trúc thổi tấu nhạc Tiên, âm thanh trong vắt phiêu bồng, vượt xa cõi tục, nên đặt tên khúc nhạc này là “Tử vân hồi” (Tử vân nghĩa là mây tím, tượng trưng cho điềm lành của Thiên thượng).

Đường Huyền Tông cũng từng được đạo sĩ La Công Viễn đưa đi du ngoạn cung trăng, nghe được nhạc Tiên ” Nghê thường vũ y khúc ” ( Nghê thường : chỉ quần áo của Tiên nhân, làm từ mây nhẹ, màu sắc cầu vồng, mềm mại và mượt mà bùng cháy rực rỡ ). Hôm sau, Huyền Tông tỉnh giấc, dựa ký ức mà soạn ra khúc ” Nghê thường vũ y khúc ”, thành tựu nên truyền kỳ giai thoại con người liên kết với Thần Tiên. Vào thời Bắc Tống, một vị hàn sĩ hữu duyên, ba lần mộng thăm cung Hằng, mới biết rằng tổng thể âm thanh trong cõi nhân gian Trời Đất, đều đến từ Thiên thượng. Năm thứ hai Tuyên Hòa Bắc Tống ( năm 1120 ), Phương Lạp khởi binh làm mưa làm gió, quan dân vùng Chiết Tây rất lo ngại sợ hãi. Để tránh nạn binh đao, sĩ đại phu nối nhau tháo chạy. Tử Đông nguyên trú tại Tiền Đường, đem hàng loạt mái ấm gia đình đến Vô Tích, Lương Khê lánh nạn. Năm đó, Phương Lạp bị bắt. Các gia tộc lại lục tục hồi hương. Tử Đông do gia cảnh bần hàn, không quay về mà ở lại nương nhờ chùa Sùng An, Khâu Lăng Q.. Ngày nọ, ông tự nhiên nằm mộng. Thấy một ngôi nhà dưới nước, gia chủ mời ông làm khách. Tử Đông thấy vị này tuổi khoảng chừng 50, uy nghi anh tuấn, mặc y phục màu đen, có bộ râu đẹp. Chủ khách hành lễ xong ngồi xuống, gia chủ gọi hai nữ hầu dùng chén đồng rót rượu, rồi nói với Tử Đông : ” Tự cổ tới nay, mỗi khi có ca khúc mới, đều phải tấu trình Thiên Thượng trước, sau đó mới đem xuống nhân gian. Ngày đó, sau khi dừng binh lửa, có một khúc nhạc gọi ” Nhạc thái bình ”, mời ông nghe nhé. ” Nói rồi, vị gia chủ sai hai thị nữ múa, gia chủ đưa tay vỗ nhẹ tạo nhịp phách.

Mộng đến đây, Tử Đông chợt tỉnh, ông vẫn nhớ rõ 5 phách trong mơ. Liền viết bài thơ, rằng:
“Huyền y Tiên tử tùng song hoàn, hoãn tiết trường ca nhất giải nhan.
Mãn dẫn đồng bôi hiệu kình hấp, để hồi hồng tụ tác cung loan.
Vũ lưu nguyệt điện phong xuân lãnh, nhạc tấu quân Thiên hiểu mộng hoàn.
Hành thính tân thanh thái bình nhạc, tiên truyền ngũ phách đáo nhân gian.”

Tạm dịch:
“Vị Tiên mặc huyền y cùng hai hầu nhỏ, tiết tấu chậm rãi dáng thư nhàn.
Làm cho ta uống ngụm rượu lớn, ống tay áo hồng cong cánh cung.
Vũ điệu cung Hằng mát gió xuân, nhạc tấu Thiên đình thì tỉnh mộng.
Nghe được Thái Bình khúc nhạc mới, nên truyền ngũ phách xuống nhân gian.”

Bốn năm sau, Tử Đông quay về Hàng Châu. Căn nhà xưa đã bị lửa cuộc chiến tranh hủy mất, ông bèn nương nhờ chùa Bồ Đề. Thời gian này, ông lại mộng thấy vị Tiên nhân có bộ ria đẹp khi xưa. Bên eo lưng có giắt ống sáo dài, trong tay cầm cuốn sách, mở ra cho Đông Tử xem. Giấy trắng như ngọc, dòng kẻ màu son, nhìn giống nhạc phổ, nhưng chưa có ca từ. Tiên ông cười nói với Tử Đông : ” Sẽ có ca từ, xin chờ một chút ít. Khi xưa, lúc ở Lương Khê, ông đã nghe qua ” Nhạc Thái bình ”, ông còn nhớ tiếng nhạc đó không ? ” Thế là Tử Đông nhớ lại rồi ngâm nga hát. Tiên ông lấy sáo trúc, thổi tấu một lượt. Tử Đông nhớ được tiếng sáo, cung bậc nhặt khoan, xoay quanh chủ đề mà viết những khúc nhạc, sau ghép lại như nhau cung điệu, viết nên ca từ. Mộng đến đây thì tỉnh.

Tử Đông mộng đến cung Quảng Hàn, thấy cung điện nguy nga sừng sững (Hình: Shenyun)

Sau đó không lâu, Tử Đông mộng đến cung Quảng Hàn. Trước cửa cung có hai cái ao, nước trong xanh thanh khiết, yên bình không chút gợn, mặt đất sạch không cỏ, ngẩng lên thấy hoàng cung nguy nga sừng sững. Cửa cung có khóa, có người bảo ông : ” Chỉ cần kéo dây chuông, gọi tên Nguyệt Tỷ, cửa cung sẽ mở. ”

Tử Đông làm theo, quả nhiên cửa cung mở, có người đưa vào sảnh đường, nhìn thấy hai vị Tiên Tử, đoan trang tịnh lệ. Qua hỏi thăm, biết hai vị Tiên Nữ chính là “Nguyệt Tỷ”. Tử Đông bước vào đại sảnh, hai bên thi lễ.

Nguyệt Tỷ hỏi Tử Đông : ” Khi xưa ở Lương Khê, Tiên nhân có lệnh hai hầu nhỏ ca múa, truyền khúc ” Nhạc thái bình ”, sau đó Tiên ông có râu đẹp thổi tấu khúc nhạc mới, có còn nhớ chăng ? ” Tử Đông đáp : ” Tôi có nhớ ”. Nói rồi liền theo ký ức ngâm nga khúc nhạc. Nguyệt Tỷ vui mừng, lấy ra một tờ giấy, viết ca từ đưa cho Tử Đông, nói : ” Đây là ca từ mới. ” Nguyệt Tỷ ca xướng tân khúc, âm thanh uyển chuyển như nhạc phủ ” Côn Minh trì ”. Tử Đông cố ghi nhớ khúc nhạc, Nguyệt Tỷ bỗng chau mày tỏ ý không thỏa mãn nhu cầu, đưa mắt nhìn tờ giấy trong tay, những chữ liền biến thành màu ngọc bích, rồi từ từ biến mất. Tử Đông hành lễ cáo lui, đùng một cái tỉnh dậy từ trong mộng, lúc này đã quá nửa đêm. Ông chỉ còn nhớ được một câu : ” Thâm thành yểu cách vô nghi ” ( Thực sự cách biệt quá xa ). Tuy nhớ như vậy, nhưng cũng không hiểu nghĩa là gì. Tử Đông đã thưởng thức ba kỳ mộng, nhưng sau khi tỉnh giấc, thì quên quá nửa điệu khúc nhạc Tiên, duy có khúc nhạc của vị Tiên ông râu đẹp là ông ghi nhớ được. Vậy là dựa vào tiếng sáo mà viết ca từ, gọi là ” Quế hoa minh ”, từ viết : ” Phiêu miểu thần thanh khai động phủ, ngộ Quảng Hàn cung nữ. Vấn ngã tuy nhiên hoàn Lương Khê vũ, hoàn ký đắc đương thời phủ. Bích ngọc từ trang, giáo tiên nữ vi ấn ca cung tập. Hạo nguyệt mãn song nhân hà xứ, thanh vĩnh đoạn, dao đài lộ. ” Tạm dịch :

“Thấp thoáng Thần Tiên động phủ, gặp cung nữ cung Trăng. Hỏi ta còn nhớ chăng khi xưa hai hầu nhỏ ca múa ở Lương Châu.

Trang giấy ghi ca từ màu ngọc bích, Tiên nữ theo cung bậc múa dạy ta. Trăng sáng soi cửa sổ, người ở nơi nào, âm thanh vĩnh viễn rời xa, thềm ngọc đường về chẳng thấy.”

Sau này, Tử Đông gặp Trương Bang Cơ, tự thuật lại ba lần kỳ mộng. Trương Bang Cơ ghi lại câu truyện này trong ” Mặc trang mạn lục ”.

Ba lần kỳ mộng, hàn sĩ nhân gian đến cung Trăng, cùng Tiên nhân ca hát. Truyền thuyết nhân gian vô tình mở ra một bí mật: Âm thanh trong cõi nhân gian, đều đến từ Thiên Thượng.

Thái Bình
The Epochtimes

Nguồn : ” Mặc trang mạn lục ” – Quyển 4 ; ” Khai thiên truyền tín ký ”

Source: https://nhacchuong.net
Category: Bảng xếp hạng nhạc chuông