Cảm Nhận Về Ca Khúc ‘Hai Mươi Bốn Giờ Phép’ Của Nhạc Sĩ Trúc Phương

“Từ xa tôi về phép hai mươi bốn giờ
Tìm người thương trông người thương,
Chân nghe quen từng viên sỏi đường nhà,
Chiều nghiêng nghiêng nắng đổ
Và người yêu đứng chờ ngoài đầu ngõ bao giờ.

Cửa tâm tư là mắt nên khi đối mặt
Chuyện buồn dương gian lẩn mất
Đưa ta đi về nguyên thủy loài người
Mùa yêu khi muốn ngỏ
Vụng về ngôn ngữ tình, làm bằng dấu đôi tay.

Bốn giờ đi dài, thêm bốn giờ về
Thời gian còn lại, anh cho em tất cả em ơi
Ta đưa ta đến vùng tuyệt vời.
Đêm lạc loài giấc ngủ mồ côi.

Người đi chưa đợi sáng
Đưa nhau cuối đường sợ làm đêm vui rũ xuống.
Thương quê hương và bé nhỏ tình này.
Ngẩng trông đôi mắt đỏ vì mình mười sáu giờ bỏ trời đất bơ vơ.”

Một ngày có 24 giờ, 1.440 phút và 86.400 giây. Vậy trong thời hạn đó bạn sẽ làm những gì ! ? đi học, đi làm, ăn ngủ, đi chơi … đôi lúc tất cả chúng ta thấy nhàm chán nếu một ngày chỉ xoay quanh những yếu tố cứ lặp đi lặp lại không có sự đổi khác, nhưng đó là thời bình. Còn so với thời chiến một giây một phút trên mặt trận cũng vô cùng quý báu vì nó hoàn toàn có thể quyết định hành động sống chết của rất nhiều người, nó tác động ảnh hưởng đến vận mệnh và thời cuộc. Thời gian hoàn toàn có thể sẽ không được coi trọng ở thời bình, như việc gặp người thân trong gia đình trong mái ấm gia đình hằng ngày, có khi gặp chỉ nói được một hai câu, có lúc tất cả chúng ta còn không muốn về nhà, vì nghĩ đơn thuần không gặp ngày hôm nay còn có ngày mai. Nhưng ở trên mặt trận không ai hoàn toàn có thể bảo vệ mình còn có ngày mai hay không, nên việc người lính gặp được người thân trong gia đình, tình nhân của mình là thời hạn rất là quý báu so với họ. Đâu phải họ muốn gặp là gặp được. Người lính muốn được về nhà phải xin phép với cấp trên và được cấp trên phê duyệt gọi là “ nghỉ phép ” thì mới được về .Cùng tâm trạng ấy mà nhạc sĩ Trúc Phương đã sáng tác ca khúc “ 24 giờ phép ”, hoàn toàn có thể do nhạc sĩ từng đi lính nên hoàn toàn có thể đồng cảm được tâm trạng của những anh lính xa quê về thăm nhà. Được sáng tác năm 1967, bài hát theo cách nhìn đơn thuần thì chỉ là câu truyện của một người lính từ xa về thăm người thương trong 24 giờ. Nhưng ẩn sâu trong đó là tâm trạng lo ngại, sợ hãi, mong đợi của anh lính sao bao ngày xa cách người thương. Tác giả đã sử dụng những từ ngữ ẩn dụ tài tình để nêu lên được toàn vẹn nét đẹp của một câu truyện tình thời chiến. Với tôi đây có lẽ rằng là một ca khúc với những ca từ táo bạo và gợi tình nhất .Vì sao ngày phép của người lính lại rất ít như vậy, theo như tôi khám phá được biết thì, thường thì, Bộ Tổng Tham Mưu lao lý mỗi người lính sẽ có 15 ngày phép thường niên. Các trường hợp đặc biệt quan trọng như ở xa thì sẽ được thêm 2, 3 ngày nữa, thí dụ như nhà ở Huế nhưng đóng quân ở Cần Thơ … Mỗi lần nghỉ phép sẽ được 3 đến 5 hoặc 7 ngày, tùy nhu yếu xin phép và tùy vào cả tình hình chiến sự. Chúng ta cũng biết được trải qua một số ít bài hát như Được nghỉ 5 ngày phép, mất 2 hôm làm quen … ( Căn Nhà Màu Tím – Hoài Linh ), Xong mặt trận xin năm ngày phép, tôi trở lại thăm lại quê nhà … ( Khi Người Lính Trẻ Trở Về Quê Hương – Hoàng Thi Thơ ) hay Bảy Ngày Phép Thường Niên ( Trầm Uyên Khanh ) … Nhưng người lính trong ca khúc “ 24 giờ phép ” chỉ được nghỉ vọn vẹn 1 ngày cho thấy, có lẽ rằng anh vừa lập được một chiến công gì đó và được thưởng nóng 24 giờ phép. Ngày xưa anh hai tôi đi lính ở Phan Rang cũng hay có 24 giờ phép như vầy, ảnh kể thường là lập được một công trạng thì đại đội trưởng hay tiểu đoàn trưởng sẽ cấp cho 24 giờ phép. Thường nếu nhà ở xa đơn vị chức năng thì hay vào phố hoặc thị xã gần đấy uống cafe và ăn nhậu với bạn hữu, còn người lính nào gần nhà thì sẽ về thăm nhà .Ngay câu đầu ta đã thấy được sự khó khăn vất vả, khó khăn của người lính VNCH, họ chỉ xin nghỉ được một ngày nhưng dù xa xôi cách trở họ vẫn về thăm người mình thương “ Từ xa tôi về phép hai mươi bốn giờ, với họ khoảng cách địa lý dù có xa nhưng cũng không so được chiều dài nổi nhớ trong lòng. Ai đã từng yêu mới cảm nhận hết nổi nhớ tình nhân nó cồn cào da diết như thế nào như câu “ Buổi chiều còn gặp nhau đây, mà đêm đã nhớ như vậy ” ( của Giao Tiên ), nhưng song song đó lại là sự sợ hãi, lo ngại “ Tìm người thương trông người thương ”, mặc dầu đã thông tin ngày giờ sẽ về từ trước trải qua hình ảnh “ Người yêu đứng chờ ngoài đầu ngõ khi nào ”, nhưng lúc gần về tới anh lính vẫn thấp thỏm không biết có người đang ngóng đợi mình không, hình ảnh “ Tìm người thương ” cho ta thấy sự bi quan, hoài nghi, lo ngại, hoang mang lo lắng của anh như câu “ đừng yêu lính bằng lời ” ( Kẻ Ở Miền Xa ) hay “ Xin em chớ đi lại vùng tình yêu, lắm bẫy nhân gian ” ( Bông Cỏ May ) của tác giả. Tình yêu thời chiến cũng rất mong manh, dễ vỡ. Trong đại chiến, không có gì chắc như đinh là cô gái sẽ giữ mãi tình yêu trông chờ người yêu mình trở về. Vì xa cách, cô gái hoàn toàn có thể thay lòng đổi dạ, hoặc có người yêu khác. Tác giả sử dụng từ “ tình nhân ” nhưng với tôi có lẻ đây là vợ của anh người lính “ Chân nghe quen từng viên sỏi đường nhà ”, đơn thuần vì chỉ có mình mới hoàn toàn có thể quen thuộc đường về nhà mình như thế. Hình ảnh cô gái “ đứng chờ ngoài đầu ngõ từ khi nào ” là sự thở phào nhẹ nhõm của người trai, là niềm vui mừng, nỗi niềm mong mỏi của cô gái, cho thấy 2 người chắc rất yêu nhau, hoàn toàn có thể đây là vợ chồng son đấy .

Từ sự ngỡ ngàng, ngượng ngập vụn về sau một thời hạn dài xa cách, nên sự vui mừng không hoàn toàn có thể dùng từ ngữ nào để diễn đạt hết. Họ trao đổi với nhau trải qua đôi mắt có câu “ đôi mắt là hành lang cửa số tâm hồn ”, khi đối lập nhau, trao đổi tia nhìn, mọi ưu tư buồn chán lo ngại trên nhân thế đều tan biến “ Cửa tâm tư nguyện vọng là mắt nên khi đương đầu chuyện buồn dương gian lẩn mất ”. Hai người lúc mới gặp nhau đều ngượng ngùng e thẹn chỉ trao đôi bằng ánh mắt, nụ cười, họ như quay ngược về thời hạn mới khởi đầu yêu nhau “ đưa ta đi về nguyên thủy loài người ”, với tâm tình tự nhiên thành thật khi tình yêu không cần phải được biểu lộ qua lời nói. Tác giả sử dụng từ một cách độc lạ “ nguyên thủy loài người ”, chỉ những người thời tiền sử, chuyện trò với nhau bằng thứ ngôn từ chưa được tăng trưởng, và nhiều khi phải dùng những ký hiệu ra dấu bằng tay để diễn đạt sáng tạo độc đáo, diễn tả cảnh hai người gặp nhau luống cuống không biết nói như thế nào để diễn đạt hết ý của mình nên họ vụng về trong cử chỉ “ Mùa yêu khi muốn ngỏ vụng về ngôn từ tình làm bằng dấu đôi tay ”, hoàn toàn có thể thấy được họ xa nhau đã quá lâu .Ca khúc sử dụng phép toán đơn thuần, người lính bỏ ra 4 tiếng về nhà và 4 tiếng trở lại đơn vị chức năng, thời hạn 16 tiếng còn lại dành hết cho người thương “ Bốn giờ đi, dài / Thêm bốn giờ về thời hạn còn lại anh cho / Em tổng thể em ơi ta đưa ta đến vùng tuyệt vời ”. Thời gian đó hoàn toàn có thể hai người sẽ tâm sự với nhau, kể nhau nghe nhưng chuyện đã xảy ra khi hai người xa nhau, người trai hoàn toàn có thể kể chuyện mặt trận, chuyện đồng đội, cô gái hoàn toàn có thể kể về những hoạt động và sinh hoạt vụng vặt hằng ngày, nhưng trong bài hát tác giả không hề kể về những yếu tố đó, mà tác giả chỉ nói về hoạt động giải trí sử dụng bằng ngôn từ khung hình mà trong việc hoạt động và sinh hoạt vợ chồng đó là điều tất yếu sẽ xảy ra, đều đó làm tôi càng khẳng định chắc chắn cô gái là người vợ chứ không phải người yêu vì theo quan điểm phụ nữ Nước Ta thời xưa rất truyền thống cuội nguồn, họ chỉ làm những việc thân thiện như thế với người bạn đời tri kỷ của mình thôi. Họ không có nhiều thời hạn để làm những việc khác, họ chỉ làm những việc theo cảm hứng thôi thúc bản năng của con người. Câu “ ta đưa ta ” cho thấy đó là một hoạt động giải trí hợp tác của cả hai, và hoạt động giải trí đó không gì khác hơn là “ đến vùng tuyệt vời ” của việc ân ái. Những xúc cảm về sự không an tâm, nhung nhớ, nên họ chỉ muốn giải tỏa hết nổi niềm của mình trải qua việc ái ân mà bỏ quên luôn cả giấc ngủ “ Đêm lạc loài giấc ngủ mồ côi. ”Ở đoạn đầu bài hát có câu “ Chiều nghiêng nghiêng nắng đổ ” cho thấy người lính về tầm khoảng chừng 3-4 giờ chiều, nếu ta tính thì khoảng chừng 7-8 giờ sáng hôm sau anh mới lên đường trở về đơn vị chức năng, nhưng anh lại lên đường lúc trời chưa sáng “ Người đi chưa đợi sáng đưa nhau cuối đường ”. Họ tiễn biệt nhau lúc trời chưa sáng nơi cuối đường sau một đêm toàn vẹn, và trong ký ức họ muốn lưu giữ những kỉ niệm đẹp trong thời hạn một đêm bên nhau “ sợ là đêm vui rũ xuống ”. Trong lúc chia tay người lính xót thương quê nhà đang lúc dầu sôi lửa bỏng “ Thương quê nhà và nhỏ bé tình này ” và “ Ngẩng trông đôi mắt đỏ ” đó là đôi mắt thiếu ngủ cả đêm, cũng hoàn toàn có thể là đôi mắt đỏ xót thương cho quê nhà, đó cũng là sự tự trách của người lính vì niềm vui của riêng mình mà bỏ rơi đất mẹ đang chịu khổ trong “ mười sáu giờ bỏ trời đất bơ vơ ”, và sẽ có nhiều người phụ nữ như vợ của mình phải chịu cảnh trông mong chồng trở lại .Cái kết của bài hát chỉ là cảnh cô gái tiễn đưa tình nhân về chiến tuyến, ta thấy sự bịn rịn quyến luyến không muốn xa nhau qua “ đưa nhau cuối đường ” và quý trọng cuộc vui bên nhau với cùng thái độ ngần ngại “ sợ làm đêm vui rũ xuống. ” Hai người biết hoàn toàn có thể sẽ không có lại giờ phút ̣ đó, vì bất kỳ chuyện gì cũng hoàn toàn có thể xảy ra với anh lính. Nhạc sĩ Trúc Phương muốn diễn đạt sự mong manh, nỗi hoang mang lo lắng trong tình yêu của hai người. Ngoài ra, với giai điệu chậm buồn và kỹ thuật dùng từ ẩn ý điêu luyện, Trúc Phương dùng cuộc hội ngộ hai người để nói lên sự mong manh và nỗi niềm xót xa trong cuộc tình thời chiến .Bài hát với những ca từ độc lạ táo bạo nhưng thanh thoát, tác giả đã khắc họa hình ảnh người lính với những gánh nặng nghĩa vụ và trách nhiệm chồng chất trên vai nhưng họ cũng chỉ là con người bằng xương bằng thịt không phải thần thánh, họ cũng có những khao khát đời sống rất là tầm thường, với nhạc sĩ Trúc Phương một số ít nhạc phẩm của ông đều mang những hình ảnh cảm hứng theo bản năng trong thực tiễn nhất của một con người như câu “ thiếu bóng đàn bà ” của ( Kẻ Ở Miền Xa ), nhưng người nghe không cảm thấy sỗ sàng mà lại rất là thi vị .

Bài hát còn giúp tôi nhận thấy rằng thời gian đối với tất cả chúng ta hết sức quý báu, chúng ta nên trân trọng từng phút giây ở hiện tại, đừng để sau này hối tiếc rồi tự trách, bởi thời gian sẽ không bao giờ quay lại thời điểm mà ta có thể làm lại.

Sakura.

Source: https://nhacchuong.net
Category: Bảng xếp hạng nhạc chuông