H’Ren lên rẫy

Mời các bạn cùng nghe nhạc sĩ Nguyễn Cường chia sẻ kỷ niệm này (trích NDT – Suýt “ngỏm” vì nhạc Nguyễn Cường):

Được biết, năm 1963 anh đã khởi đầu đến với Tây Nguyên. Nguyên cớ nào đưa anh đến với vùng đất đó ?
Năm 1963, tôi tốt nghiệp Học viện âm nhạc Quốc gia ( lúc bấy giờ còn là Trung cấp âm nhạc Nước Ta ) thì được phân công về Đoàn ca múa nhạc tỉnh Đắc Lắc. Tôi đi với hành trang chỉ có một cây đàn và niềm mê hồn tìm hiểu và khám phá miền đất mới. Hai năm ( 1963 – 1965 ) ở Tây Nguyên khi đó thực sự là một cuộc chiến đấu .
Thời kì ấy còn khó khăn vất vả lắm nên hẳn văn nghệ nói chung và nghệ sĩ còn nhiều thiệt thòi ?
Đúng vậy, thời đó, tôi bị ông phó giám đốc sở văn hóa truyền thống chống đối ghê lắm. Tôi sáng tác bài “ H’Ren lên rẫy ” và bị quy vào tội kinh khủng là : Sai đường lối của Đảng. Sai vì theo cách hiểu hồn nhiên của họ, tên riêng trong bài hát chỉ hoàn toàn có thể lấy tên của những bậc anh hùng, vĩ nhân có công với quốc gia còn H’Ren chỉ là một con bé con, không hề đi ca tụng được. Mà nghe đâu, con bé này cũng yêu đương lăng nhăng lắm, nó 18 tuổi, ở thôn 35 .
Khổ, mình có tìm hiểu và khám phá gì đâu mà biết, chỉ vô tình gặp trên đường, hỏi tên, thấy xinh xinh, đáng yêu và dễ thương, rồi xúc cảm cất thành lời. Âm nhạc chỉ cần đến một cái cớ như thế thôi là cũng đủ để bay bổng rồi. Còn mượn tên H’Ren vì muốn tạo nên hình tượng về một người con gái Tây Nguyên. Thanh sắc và âm hưởng của nó có một sức gợi với núi rừng .
Lí do thứ hai bài này bị quy “ sai với đường lối của Đảng ” là vì thời kì đó tỉnh đang có cuộc hoạt động trồng lúa nước mà mình lại sáng tác nhạc rồi tuyên truyền lên rẫy !
Cuối cùng làm thế nào “ H’Ren ” của anh vẫn “ lên rẫy ” được vậy ?
Hồi đó văn nghệ được kiểm duyệt gắt gao lắm. Chương trình thẩm mỹ và nghệ thuật do tôi dàn dựng, ngày chạy tổng duyệt để chuẩn bị sẵn sàng đi thi, bí thư tỉnh ủy đã đến tận nơi để trực tiếp nhìn nhận. Trước khi đoàn sẵn sàng chuẩn bị vào TP Hồ Chí Minh, Thứ trưởng Bộ Văn hóa khi đó là Nông Quốc Chấn, cũng là trưởng ban tổ chức triển khai hội diễn toàn nước đang trên đường vào TP HCM đã ghé qua Đắc Lắc. Bí thư tỉnh ủy Đắc Lắc lúc bấy giờ lại là bạn thân của Thứ trưởng nên lập tức mời ông Nông Quốc Chấn đến xem chương trình tổng duyệt của đoàn .
Vốn là một người mê âm nhạc Tây Nguyên nên khi xem những nghệ sĩ màn biểu diễn xong, Thứ trưởng đứng dậy vỗ tay khen rồi nói : “ Hay như thế này thì chẳng cần xét duyệt gì nữa, cứ thế lên đường thôi ”. Thứ trưởng đã nói thế rồi thì phó giám đốc sở văn hóa truyền thống không thích thì cũng giữ lấy trong lòng chứ làm thế nào dám phát biểu ngược lại với quan điểm cấp trên được. Thế là “ H’Ren lên rẫy ” thoát chết, đây cũng là ca khúc mở màn cho chặng đường 30 năm đầy thưởng thức của tôi với miền đất đỏ này .

Và đây là kỷ niệm về buổi gặp gỡ giữa Nguyễn Cường và H’Ren ( ở đây viết là H’Jen ), do nhạc sĩ san sẻ ( trích Những “ Đôi mắt Pleiku ” trong cuộc sống Nguyễn Cường ) .
Đó là một buổi chiều ngày hè, sau khi gác lại việc làm, Nguyễn Cường một mình thong dong đi bộ trên con đường đất đỏ. Ông còn nhớ lúc đó mặt trời đỏ rực như một khối lửa. Đó là điều quen thuộc của thời tiết miền đất bazan, quanh năm nắng nóng, không có mùa đông và địa hình hầu hết đồi núi. Nhưng thời điểm ngày hôm nay, có vẻ như mặt trời đỏ hơn thường ngày. Giữa cái bạt ngàn xanh mướt của cao su đặc, cafe, màu đỏ ấy khiến cho khoảng trống càng trở nên hùng vĩ hơn. Thật ngẫu nhiên và kỳ lạ, trên con đường đất đỏ dài hun hút ấy, tự nhiên Open một cô bé trạc khoảng chừng 16, 17 tuổi. Nàng đẹp một vẻ đẹp xinh xắn, khỏe mạnh pha lẫn chút hoang dã của con gái núi rừng Tây Nguyên .
Nguyễn Cường nhớ lại : “ Lúc đó tôi nhớ đến mấy câu nói Y Moan từng dạy để tiếp xúc với người ê đê. Tôi hỏi nàng : “ Y no hơ tênh ” ? ”, nghĩa là : “ Em đi đâu nhé ”, nàng mỉm cười vấn đáp : “ No ma ”. No ma là gì thì chịu rồi. Nhưng lúc đó muốn bắt chuyện lắm, muốn bắt chuyện mà không biết tiếng dân tộc bản địa của nàng thì dở quá. Tôi đành hỏi liều : “ Em có biết tiếng Kinh không ? ”. Không ngờ nàng biết thật và còn nói rất giỏi nữa .
Nàng tên H’Jen, ở buôn 35. Hôm đó H’Jen vận chiếc váy truyền thống cuội nguồn của dân tộc bản địa ê đê. Tóc đen buông xõa, vai mang gùi, vừa đi vừa hát. Bóng dáng nhỏ bé của em như đung đưa theo những cơn gió đại ngàn. Con đường đất đỏ, màu xanh cỏ cây, mặt trời đỏ rực, những hình ảnh ấy khiến tôi rạo rực. Âm nhạc bật ra và nhảy nhót trong đầu. Tối đó tôi viết một mạch xong bài “ H’Jen lên rẫy ”. Sau này mới biết “ No ma ” tức là đi rẫy .
Cuộc gặp gỡ với nàng H’Jen chỉ có đến thế, ngắn ngủi thôi nhưng ấn tượng. Ca khúc này sau đó được đoàn văn nghệ Đắc Lắc lấy làm tiết mục đi thi toàn nước năm 1981. Nhưng nó cũng gặp không ít chông gai. Khi công bố bài hát, có người cho rằng tôi đi ca tụng một con bé vớ vẩn, nó yêu đương lăng nhăng, nổi tiếng cả buôn 35. Nhưng tôi chăm sóc đến đời sống của nàng làm gì. Tôi và nàng chỉ gặp nhau một lần, rồi thôi. Cái còn lại là âm nhạc. Mặc dầu thế, tôi vẫn nghe bè bạn kể chuyện về nàng. Sau đó ít lâu, nàng lấy chồng. Chồng nàng tên là Y Zúc, cũng là một diễn viên trong đoàn ca múa nhạc tỉnh Đắc Lắc. Nhưng hình như sau đó bỏ đi làm rẫy .
15 năm sau trong một dịp trở lại Tây Nguyên, tôi được một phóng viên báo chí hỏi lại về H’Jen. Nhưng tôi cũng phải thú nhận là không biết tin tức gì, nàng ở đâu, làm gì, tôi không biết. Thế mà phóng viên báo chí nọ đã tìm được nàng, đến tận nhà nàng để phỏng vấn, hỏi chuyện. Nhưng hỡi ôi, ấn tượng còn lại là sự tuyệt vọng. Vì H’Jen xinh xắn của tuổi 17 không còn nữa. Nàng đã là một bà mẹ 2 con, sồ sề và già nua một cách kinh điển. Cũng phải thôi vì nàng có xinh đến mấy thì nàng cũng phải già đi thôi .
Nhưng may mà mình không gặp. Không phải vì điều gì mà vì mình muốn giữ những ấn tượng đẹp nhất về nàng. Mình tin nàng cũng có những cảm hứng đẹp với chàng trai bắt chuyện hôm đó vì nó quá đỗi trong sáng, hồn nhiên. âm nhạc đã làm được một điều kì diệu là bất tử hóa mọi vẻ đẹp ” .

Nhạc sĩ có san sẻ bài “ H’Ren lên rẫy ” còn được những tộc người Ba Na, Gia Lai, Êđê … dịch ra tiếng của họ để hát. Và được xem như thể dân ca của họ. Mình đã tìm nhưng chưa thấy những video clip này trên Youtube. Nếu những bạn nào biết link thì vui vẻ san sẻ nhé. Mình cám ơn những bạn. ?
Mình cũng muốn nghe tiếng hát của tổng thể 54 dân tộc bản địa đồng đội. Mình thấy thật mê hoặc khi tưởng tượng tổng thể bạn bè tất cả chúng ta cùng nhau góp tiếng hát trong 1 clip âm nhạc nào đó .
Chúc những bạn một ngày tốt đẹp .
Thu Hương ,
* * * * *

H’Ren lên rẫy

Đung đưa đung đưa, chiếc gùi đung đưa… H’zen lên rẫy.
Rung ren rung ren, chiếc vòng công tua …H’zen lên rẫy.
Ô! con đường đất đỏ. Ô, mặt trời nắng đỏ.
Bạt ngàn cao su, bạt ngàn cà phê. Một trời âm thanh, một rừng hương say… Ban mê lộng gió.
Em đi tỉa bắp, hay hái rau rừng. Vui chi em hát… Chi ra bru ra bru prong …chi ra la la la la… Chi ra bru ra bru prong …chi ra la la la la…

H’ren lên rẫy – NGUYỄN HOÀNG ANH – GIỌNG HÁT VIỆT NHÍ 2014: VÒNG GIẤU MẶT (SEASON 2)

Thanh Trúc – H’ren lên rẫy – Vietnam’s Got Talent

Hơren lên rẫy -Bazan

H’ZEN LÊN RẪY (NSND Y Moan)

Share this:

• Facebook
• E-Mail
• Thêm

• In
• Twitter
• Reddit

Thích bài này:

Thích

Đang tải …

Có liên quan

Source: https://nhacchuong.net
Category: Bảng xếp hạng nhạc chuông