Tân Nhạc VN – Ca Khúc Vượt Thời Gian – “Nửa Hồn Thương Đau”, “Người Đi Qua Đời Tôi”, “Đôi Mắt Người Sơn Tây”, “Ly Rượu Mừng”, “Đón Xuân”, “Mộng Dưới Hoa”, “Xóm Đêm”, “Đêm Cuối Cùng”, “Hội Trùng Dương”

Hôm nay mình giới thiệu đến các bạn các ca khúc “Nửa Hồn Thương Đau”, “Người Đi Qua Đời Tôi”, “Đôi Mắt Người Sơn Tây”, “Ly Rượu Mừng”, “Đón Xuân”, “Mộng Dưới Hoa”, “Xóm Đêm”, “Đêm Cuối Cùng”, “Hội Trùng Dương” của Nhạc sĩ Phạm Đình Chương.

Nhạc sĩ Phạm Đình Chương (1929 – 1991) là một nhạc sĩ tiêu biểu của dòng Nhạc Tiền Chiến và là một tên tuổi lớn của Tân Nhạc Việt Nam. Ngoài ra ông còn là một ca sĩ với nghệ danh Hoài Bắc.

Nhạc sĩ Phạm Đình Chương sinh ngày 14 tháng 11 năm 1929 tại Bạch Mai, Thành Phố Hà Nội. Quê nội ông ở TP.HN và quê ngoại ở Sơn Tây. Xuất thân trong một mái ấm gia đình truyền thống cuội nguồn âm nhạc, cha của ông là ông Phạm Đình Phụng. Người vợ tiên phong của ông Phụng sinh được hai người con trai là : Phạm Đình Sỹ và Phạm Đình Viêm. Ông Phạm Đình Sỹ lập mái ấm gia đình với nữ kịch sĩ Kiều Hạnh và có cô con gái là ca sĩ Mai Hương. Còn ông Phạm Đình Viêm là ca sĩ Hoài Trung của ban hợp ca Thăng Long .

Người vợ sau của ông Phạm Đình Phụng có 3 người con : trưởng nữ là Phạm Thị Quang Thái, tức ca sĩ Thái Hằng, vợ nhạc sĩ Phạm Duy. Con trai thứ là nhạc sĩ Phạm Đình Chương. Và cô con gái út là Phạm Thị Băng Thanh, tức ca sĩ Thái Thanh .
Buổi đầu nhạc sĩ Phạm Đình Chương được nhiều người hướng dẫn nhạc lý nhưng hầu hết vẫn là ông tự học. Trong những năm đầu kháng chiến, ông cùng những anh chị em Phạm Đình Viêm, Phạm Thị Quang Thái và Phạm Thị Băng Thanh gia nhập ban văn nghệ Quân đội ở Liên Khu IV .
Nhạc sĩ Phạm Đình Chương mở màn sáng tác vào năm 1947, khi ông 18 tuổi, nhưng đa số những nhạc phẩm của ông thường được xếp vào dòng tiền chiến bởi mang phong thái trữ tình lãng mạn. Các nhạc phẩm tiên phong như “ Ra Đi Khi Trời Vừa Sáng ”, “ Hò Leo Núi ” … có không khí hùng kháng, tươi tắn .

Năm 1951 ông và mái ấm gia đình chuyển vào miền Nam. Với nghệ danh Hoài Bắc, ông cùng những bạn bè Hoài Trung, Thái Thanh, Thái Hằng lập ban hợp ca Thăng Long nổi tiếng. Thời kỳ này những sáng tác của ông thường mang âm hưởng của miền Bắc như nói lên tâm trạng hoài hương của mình : Khúc giao duyên, Thằng Cuội, Được mùa, Tiếng dân chài … Thời gian sau đó, ông viết nhiều bản nhạc nổi tiếng và vui vẻ hơn : Xóm đêm, Đợi chờ, Ly rượu mừng, Đón xuân …
Sau khi cuộc hôn nhân gia đình với ca sĩ Khánh Ngọc tan vỡ, ông mở màn sáng tác tình ca. Ông đem tâm trạng đau thương vào những bài nhạc tình da diết, đau nhức, buốt giá tâm can : Đêm sau cuối, Thuở khởi đầu, Người đi qua đời tôi, Nửa hồn thương đau .
Có thể nói nhạc sĩ Phạm Đình Chương là một trong những nhạc sĩ phổ thơ hay nhất. Nhiều bản nhạc phổ thơ của ông đã trở thành những bài hát bất hủ, có một sức sống riêng như : “ Đôi Mắt Người Sơn Tây ” ( thơ Quang Dũng ), “ Mộng Dưới Hoa ” ( thơ Đinh Hùng ), “ Nửa Hồn Thương Đau ” ( thơ Thanh Tâm Tuyền ), “ Đêm Nhớ Trăng Hồ Chí Minh ” ( thơ Du Tử Lê ) … Phạm Đình Chương cũng góp phần cho Tân Nhạc Nước Ta một bản trường ca bất hủ “ Hội Trùng Dương ” viết về ba con sông Nước Ta : sông Hồng, sông Hương và sông Cửu Long .

Sau 1975 Phạm Đình Chương định cư tại California, Hoa Kỳ. Ông mất ngày 22 tháng 8 năm 1991 tại California. Có một số ít tài liệu khác ghi ông mất năm 1993 .
Dưới đây mình có bài :
– Nhạc sĩ phổ thơ mang tính thiên tài
Cùng với 25 clips tổng hợp những ca khúc “ Nửa Hồn Thương Đau ”, “ Người Đi Qua Đời Tôi ”, “ Đôi Mắt Người Sơn Tây ”, “ Ly Rượu Mừng ”, “ Đón Xuân ”, “ Mộng Dưới Hoa ”, “ Xóm Đêm ”, “ Đêm Cuối Cùng ”, “ Hội Trùng Dương ” do những ca sĩ xưa và nay diễn xướng để những bạn tiện việc tìm hiểu thêm và chiêm ngưỡng và thưởng thức .
Đặc biệt mình ra mắt đến những bạn 2 clips ca khúc đầu tay của NS Phạm Đình Chương : “ Ra Đi Khi Trời Vừa Sáng ”, “ Hò Leo Núi ”, do Ban Hợp Ca Thăng Long thu âm trước 1975 .
Mời những bạn .
Túy Phượng
( Theo Wikipedia )

Nhạc sĩ phổ thơ mang tính thiên tài ( trích )
( Nguyễn Việt )
Nói đến nhạc sĩ Phạm Đình Chương là nói đến những nhạc phẩm tình ca lãng mạn được sáng tác từ thời tiền chiến cho đến giờ đây. Đa số nhạc phẩm do ông sáng tác được phổ từ thơ .
Nhạc sĩ Phạm Đình Chương là một tên tuổi lớn của nền âm nhạc Nước Ta. Nếu phải so sánh giữa Phạm Đình Chương với Phạm Duy, có lẽ rằng cả hai đều “ kẻ tám lạng người nửa cân ”, chỉ có điều Phạm Đình Chương không sáng tác nhạc đủ thể loại và theo kiểu “ thị trường ” như “ Sức Mấy Mà Buồn ”, “ Bỏ Qua Đi Tám ” hay nhạc Việt hóa v.v … mà Phạm Duy có sở trường. Phạm Đình Chương chỉ có một con đường để đi, là chọn con đường vì văn học nghệ thuật và thẩm mỹ .
Chúng ta thử điểm qua những sáng tác tiêu biểu vượt trội của Phạm Đình Chương từ trước đến nay :
– Hội trùng dương, Ly rượu mừng, Tiếng dân chài, Anh đi chiến dịch, Bên trời phiêu lãng, Đất lành, Đêm ở đầu cuối, Đến trường, Định mệnh buồn, Đón xuân, Ra đi khi trời vừa sáng ( viết với Phạm Duy ), Đợi chờ ( viết với Nhật Bằng ), Được mùa, Hò leo núi, Khi cuộc tình đã chết, Khúc giao duyên, Kiếp Cuội già, Lá thư mùa xuân, Lá thư người chiến sỹ, Mỗi độ xuân về, Mười thương, Nhớ bạn tri âm, Sáng rừng, Ta ở trời tây, Thằng Cuội, Thuở khởi đầu, Trăng mường Luông, Trăng rừng, Xóm đêm, Xuân tha hương …
Nhạc phổ thơ có những ca khúc như :
– Buồn đêm mưa ( thơ Huy Cận ), Cho một thành phố mất tên ( thơ Hoàng Ngọc Ẩn ), Nửa hồn thương đau, Bài ngợi ca tình yêu, Dạ tâm khúc, Đêm màu hồng ( thơ Thanh Tâm Tuyền ), Đêm nhớ trăng Hồ Chí Minh, Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển, Quê hương là người đó ( thơ Du Tử Lê ), Đôi mắt người Sơn Tây ( thơ Quang Dũng ), Hạt bụi nào bay qua ( thơ Thái Tú Hạp ), Heo may tình cũ ( thơ Cao Tiêu ), Mắt buồn ( thơ Lưu Trọng Lư, khuyến mãi Lệ Thu ), Màu kỷ niệm ( thơ Nguyên Sa ), Mộng dưới hoa ( thơ Đinh Hùng ), Mưa Hồ Chí Minh, mưa TP. Hà Nội ( thơ Hoàng Anh Tuấn ), Người đi qua đời tôi ( thơ Trần Dạ Từ ) … và còn rất nhiều nhạc phẩm khác v.v …

“NỬA HỒN THƯƠNG ĐAU” VỚI TÂM SỰ RIÊNG TƯ

Vào những năm 1960 thế kỷ trước, báo chí truyền thông TP HCM đã hao tốn rất nhiều giấy mực vì phải đăng nhiều kỳ vụ nhạc sĩ Phạm Đình Chương ly dị vợ là nữ ca sĩ Khánh Ngọc. Tòa án xét xử nhiều lần chưa xong, cho nên vì thế vấn đề càng làm cả hai trở nên nổi tiếng, vừa theo nghĩa bóng lẫn nghĩa đen .
Bởi lúc đó, ban hợp ca Thăng Long đang nổi đình đám nhất trong hoạt động và sinh hoạt ca vũ nhạc kịch thời bấy giờ, lúc ấy “ nhóm Thăng Long ” gồm có nhiều nghệ sĩ nổi danh như Hoài Trung, vợ chồng ca sĩ Thái Hằng – Phạm Duy, ca sĩ Thái Thanh, vợ chồng ca nhạc sĩ Phạm Đình Chương ( Hoài Bắc ) – Khánh Ngọc. Nếu không kể đến người chị dâu Kiều Hạnh cũng là một nữ kịch sĩ đang được ngưỡng mộ trên những sân khấu thoại kịch .
Phải nói trong thời hạn sau 1954, những ca kịch sĩ miền Bắc Open rất phần đông trên những sân khấu lẫn đài phát thanh như Vũ Huân, Vũ Huyến, Lê Văn Vũ Bắc Tiến, Kiều Hạnh, Duy Trác, Anh Ngọc, Châu Hà, Hà Thanh v.v … Một phần, do ca sĩ trong Nam lúc đó chưa Open nhiều tên tuổi lớn, chỉ có 1 số ít ca sĩ đầy triển vọng từ phòng trà Đức Quỳnh ra mắt như Bạch Yến, Cao Thái, sau có Minh Hiếu, Thanh Thúy, Túy Phượng … nhỏ hơn thì có Quốc Thắng, Kim Chi trong ban nhi đồng của nhạc sĩ Nguyễn Đức .
Khánh Ngọc đang là vợ của nhạc sĩ Phạm Đình Chương, là một ca sĩ được nhiều người biết với tên gọi “ ngọn núi lửa ”, bởi cô có bộ ngực mê hoặc và thường điệu đàng người theo dõi say đắm mỗi khi cô lên hát. Đồng thời Khánh Ngọc còn đóng mấy phim với nam tài tử Lê Quỳnh một loạt phim nói về những ngày di cư từ Bắc vào Nam do Mỹ thực thi .
Trước khi đưa đơn ra tòa, nhạc sĩ Phạm Đình Chương đã nghe phong phanh Khánh Ngọc ngoại tình. Nhưng vì tình yêu nên ông vẫn tin yêu vợ và bỏ ngoài tai toàn bộ những nguồn tin “ lá cải ” ấy. Chỉ đến khi 1 số ít người bạn hẹn ông đi bắt ghen tại Nhà Bè thì vấn đề mới đổ bể. Lúc đó báo chí truyền thông TP HCM biết rất nhanh, và vụ “ ăn chè Nhà Bè ” được những báo khai thác triệt để, do vợ chồng Phạm Đình Chương và “ thủ phạm ” đều là những người nổi tiếng, mọi người mới biết kẻ trong cuộc gây ra chuyện này không ai lạ lẫm, chính là người anh rể của ông .
Người đau lòng nhất chính là Phạm Đình Chương chồng Khánh Ngọc, vì ông rất yêu vợ, nhưng bấy giờ dư luận xã hội đều đã rõ tường tận nên đành phải gửi đơn xin ly dị .
Đây là quãng thời hạn đau khổ, Phạm Đình Chương không còn tâm lý màn biểu diễn cùng những anh chị trong Ban hợp ca Thăng Long, ông lui về trong bóng tối thầm lặng viết những bài tình ca buồn, như để tâm sự với chính mình. Một loạt ca khúc mang tâm trạng như thế sinh ra như “ Đêm ở đầu cuối ”, “ Người đi qua đời tôi ”, “ Khi cuộc tình đã chết ”, “ Thuở khởi đầu ”, “ Khi tôi chết hãy đem tôi ra biển ” …
Sau khi ly dị, nhạc sĩ Phạm Đình Chương được quyền nuôi con, khi ấy mới khoảng chừng 4 – 5 tuổi, ông khởi đầu đi hát trở lại. Một lần vô tình gặp Khánh Ngọc trên một sân khấu đại nhạc hội, ông có ý muốn đưa cô vợ đã ly dị về nhà vì trời đang mưa, nhưng bị khước từ. Bởi vậy khi lặng lẽ quay trở lại căn nhà kỷ niệm với một thời sống cùng Khánh Ngọc, nhìn qua màn mưa nhớ về những ngày niềm hạnh phúc, giờ đang trôi theo dòng nước. … có người nói Phạm Đình Chương định tự tử lúc bấy giờ, nhưng nghe tiếng khóc của con, ông mới từ bỏ dự tính ! ?
Hình ảnh của đêm khốn cùng ấy đã đi vào từng lời bài hát “ Nửa hồn thương đau ” được Phạm Đình Chương viết trong đêm rã rời đó. Nếu ai đã nghe một lần bài hát này và cũng đồng cảm với cuộc sống của ông sẽ hiểu được tâm hồn con người chỉ hoàn toàn có thể chịu đựng một số lượng giới hạn nhất định .

NGƯỜI PHỔ THƠ MANG TÍNH THIÊN TÀI

Thật ra nhạc phẩm “ Nửa hồn thương đau ” của Phạm Đình Chương là được ông phổ từ thơ của Thanh Tâm Tuyền qua bài thơ “ Lệ đá xanh ”, nhưng ông đã đổi tựa và thêm ý tứ cho tương thích với tâm trạng của ông lúc bấy giờ .
Có người nhận xét, lối phổ thơ thành nhạc của nhạc sĩ Phạm Đình Chương mang đặc tính thiên tài, từ những vần thơ của những thi sĩ trở thành những nhạc phẩm luôn lưu lại nhiều kỷ niệm sâu đậm trong lòng người hâm mộ như những ca khúc Đôi mắt người Sơn Tây ( thơ Quang Dũng ), Nửa hồn thương đau, Đêm màu hồng, Dạ tâm khúc ( thơ Thanh Tâm Tuyền ), Màu kỷ niệm ( thơ Nguyên Sa ), Mưa TP HCM mưa TP.HN ( thơ Hoàng Anh Tuấn ), Người đi qua đời tôi ( thơ Trần Dạ Từ ), Đêm nhớ trăng Hồ Chí Minh ( thơ Du Tử Lê ) v.v … cho nên vì thế nếu so sánh cung cách phổ thơ của Phạm Duy, hoàn toàn có thể nói Phạm Đình Chương xuất sắc không kém, do ông lấy văn học đưa vào nhạc, còn Phạm Duy đôi khi đưa thơ vào nhạc mang tính thị hiếu nhiều hơn .
Có người nói sự nghiệp của nhạc sĩ Phạm Đình Chương còn rộng tỏa trên bình diện của thể nhạc trữ tình lãng mạn, với những sáng tác phong phú đủ chủ đề về tuổi trẻ, tình yêu, hiện thực, hoặc san sẻ nhịp rung cảm cùng mọi người như những tác phẩm : Bài ca tuổi trẻ, Thuở bắt đầu, Mười thương, Mộng dưới hoa, Bài ca tụng tình yêu, Đêm ở đầu cuối, Heo may tình cũ, Xóm đêm v.v …
Xuyên qua những nhạc phẩm trên, người ta lại càng nhận thức không thiếu hơn nơi ý nhạc lời ca của Phạm Đình Chương có một tâm hồn tươi tắn, nồng nhiệt và cũng không kém phần thương đau, xót xa trong tan vỡ của yêu đương luyến nhớ, hay những khối chân tình qua từng bước chân phiêu bạt mà ông đã đi qua .
“ Có lẽ sự rung động dễ thương và đáng yêu của những con tim khi chớm nở loài hoa tình yêu mới là cảm hứng tuyệt diệu nhất được Phạm Đình Chương miêu tả bằng chính nội tâm hiện thực của ông qua ca khúc “ Mộng dưới hoa ” phổ thơ Đinh Hùng :

Chưa gặp em anh vẫn nghĩ rằng
Có nàng thiếu nữ đẹp như trăng
Mắt xanh là bóng dừa hoang dại
Âu yếm nhìn anh không nói năng….

“ Cuối cùng không hề không đề cập đến “ Trường khúc Tam Giang ” tức “ Hội Trùng Dương ” với những nỗi niềm diễn đạt tâm tư nguyện vọng mang lời tự thuật thật sôi động, rực rỡ của 3 con sông lớn đại biểu cho mạch sống của ba miền và được xem như thể một đại tác phẩm trường tấu để đời của nhạc sĩ Phạm Đình Chương. Trường ca này được link thật ngặt nghèo bằng những tiết tấu phối hợp sự biến âm đặc biệt quan trọng bộc lộ tình cảm khi nhẹ nhàng, lúc khoan thai, khi hùng tráng, lúc ngưng trệ, khi ngọt ngào, lúc thiết tha, quyện lẫn trong những câu hò mang sắc thái âm điệu thổ ngữ Bắc, Trung, Nam rất duyên dáng chân thành và trong sáng tình yêu quê nhà vốn được hun đúc từ ngàn đời, tựa như 3 dòng sông tuôn chảy miệt mài ra biển Đông ” .
Sau đây là những nhạc phẩm do nhạc sĩ Phạm Đình Chương phổ từ thơ ( một vài ca khúc tiêu biểu vượt trội ) :

NỬA HỒN THƯƠNG ĐAU

(Phổ thơ Thanh Tâm Tuyền)

Nhắm mắt cho tôi tìm một thoáng hương xưa
Cho tôi về đường cũ nên thơ
Cho tôi gặp người xưa ước mơ
Hay chỉ là giấc mơ thôi
Nghe tình đang chết trong tôi
Nghe lòng tiếc nuối xót thương suốt đời
Nhắm mắt ôi sao nửa hồn bỗng thương đau
Ôi sao ngàn trùng mãi xa nhau
Hay ta còn hẹn nhau kiếp nào
Em ở đâu? Anh ở đâu?
Có chăng mưa sầu buồn đen mắt sâu
Nhắm mắt chỉ thấy một chân trời tím ngắt
Chỉ thấy lòng nhớ nhung chất ngất
Và tiếng hát và nước mắt
Đôi khi anh muốn tin
Đôi khi anh muốn tin
Ôi những người
Ôi những người
Khóc lẻ loi một mình.

ĐÔI MẮT NGƯỜI SƠN TÂY

( Phổ thơ Quang Dũng )

Thương nhớ ơ hờ thương nhớ ai
Sông xa từng lớp lớp mưa dài
Mắt em ơi mắt em xưa có sầu cô quạnh
Khi chớm thu về, khi chớm thu về một sớm mai
Đôi mắt Người Sơn Tây
U uẩn chiều luân lạc
Buồn viễn xứ khôn khuây
Buồn viễn xứ khôn khuây
Em hãy cùng ta mơ
Mơ một ngày đất mẹ
Ngày bóng dáng quê hương
Đường hoa khô ráo lệ
Tôi từ chinh chiến đã ra đi
Chiều xanh không thấy bóng Ba Vì
Sông Đáy chạm nguồn quanh phủ Quốc
Non nước u hoài, non nước hao gầy, ngày chia tay
Em vì chinh chiến thiếu quê hương
Sài Sơn, Bương Cấn mãi u buồn
Tôi nhớ xứ Đoài mây trắng lắm
Em có bao giờ, Em có bao giờ, Em thương nhớ thương.

( Nguyễn Việt )
oOo

Tiểu sử NS Phạm Đình Chương:

Nửa Hồn Thương Đau – Danh ca Thái Thanh (thu âm trước 1975):

Nửa Hồn Thương Đau – Ca sĩ Tuấn Ngọc:

Nửa Hồn Thương Đau – Phan Đinh Tùng:

Người Đi Qua Đời Tôi – Danh ca Thái Thanh:

Người Đi Qua Đời Tôi – Ca sĩ Trần Thái Hòa:

Người Đi Qua Đời Tôi – Ca sĩ Thanh Hà:

Người Đi Qua Đời Tôi – Ca sĩ Vũ Khanh:

Đôi Mắt Người Sơn Tây – Ca sĩ Hoài Bắc (NS Phạm Đình Chương):

Đôi Mắt Người Sơn Tây – Danh ca Thái Thanh (thu âm trước 1975):

Đôi Mắt Người Sơn Tây – Ca sĩ Duy Trác:

Đôi Mắt Người Sơn Tây – Ca sĩ Đức Tuấn:

Mộng Dưới Hoa – Ca sĩ Duy Trác:

Mộng Dưới Hoa – Ca sĩ Tuấn Ngọc:

Đêm Cuối Cùng – Ca sĩ Tuấn Ngọc:

Đêm Cuối Cùng – Ca sĩ Thùy Dương:

Xóm Đêm – Ca sĩ Kim Tước, Mai Hương, Quỳnh Giao:

Xóm Đêm – Ca sĩ Nguyễn Hưng, Thế Sơn, Duy Quang:

Xóm Đêm – Ca sĩ Đức Tuấn:

Đón Xuân – Ca sĩ Carol Kim:

Đón Xuân – Ca sĩ Như Quỳnh:

Ly Rượu Mừng – Paris By Night:

Trường Ca Hội Trùng Dương – Ban Hợp Ca Thăng Long (Hòa âm Y Vân – thu âm trước 1975):

Ra Đi Khi Trời Vừa Sáng – Ca sĩ Mai Hương, Kim Tước, Quỳnh Giao, Anh Ngọc, Hoài Trung, Phạm Đình Chương (Hoài Bắc):

Hò Leo Núi – Ban Hợp Ca Thăng Long (thu âm trước 1975):

Share this:

• Facebook
• E-Mail
• Thêm

• In
• Twitter
• Reddit

Thích bài này:

Thích

Đang tải …

Có liên quan

Source: https://nhacchuong.net
Category: Bảng xếp hạng nhạc chuông