Bài thơ: Thời hoa đỏ (Thanh Tùng – Doãn Tùng)

LỜI BÌNH: NGUYỄN ANH NÔNG
THỜI HOA ĐỎ- nỗi niềm tha thiết khôn nguôi của bao lứa đôi(*)

Tôi đọc thơ Thanh Tùng đã lâu, khi thơ ông  được in chung với các nhà thơ khác trong hai tập thơ Con sông chảy trong phố va Cửa Sóng. ấy vậy mà thời gian đã gần 30 năm rồi còn gì ? một khoảng thời gian đủ cho một đứa bé như anh bạn tôi trở thành một lão nông lực lưỡng phong sương ,tưng trải.

Và tôi mới biết thêm ,sau hơn 30 năm làm thơ, đến năm 2002(hay năm 2001) Thanh Tùng mới cho ra đời tập thơ riêng đầu tiên của ông đó là tập thơ Thời hoa đỏ và được giải thưởng Hội Nhà văn Viêt Nam năm 2002

Bài thơ Thời hoa đỏ của Thanh Tùng được Nhà xuất bản Hà Nội xuất bản năm 2002 chọn là một trong những bài thơ tiêu biểu của thơ ca Cách mạng giai đoạn 1945-1975 ,ban đầu ,quả có làm tôi bất ngờ .nhưng ngẫm kỹ tôi lại thấy những người làm tuyển thơ này thật có lý ,khi chọn Thời hoa đỏ của Thanh Tùng

Sức sống của một bài thơ hay phải được thử thách qua thời gian .Thời hoa đỏ (33 câu) của nhà thơ Thanh Tùng có nằm ngoài quy luật khắc nhiệt đó ? rất may, Thời hoa đỏ đã được phổ nhạc và nó đã là một trong những bài hát đắm say của bao lớp trẻ Việt Nam.

Đọc nguyên tác bài thơ, lắng nghe giai điệu của bài hát khiến lòng ta xao xuyến, lâng lâng:Dưới màu hoa lửa cháy khát khao/ Anh nắm tay em bước dọc con đường vắng/ Chỉ có tiếng ve sôi chẳng cho trưa hè yên tĩnh/ Chẳng chịu cho lòng ta yên. Trong miên man tâm trạng của những người có một thời sôi nổi, hào hùng, một thời mộng mơ: ” Anh mải mê về một màu mây xa/ Về cánh buồm bay qua ô cửa nhỏ/ Về cái vẻ thần kỳ của ngày xưa” và ” Em hát một câu thơ cũ/ Cái mê say một thời thiếu nữ/ Mỗi mùa hoa đỏ về/ Hoa như mưa rơi rơi/ Cánh mỏng manh tan tác đỏ tươi/ Như máu ứa một thời trai trẻ/ Hoa như mưa rơi rơi…”

Ở bài thơ Thời hoa đỏ này, ta bắt gặp một chút tinh thần của thơ Thuận Hữu trong Những phút xao lòng: ” Có thể ngày xưa vợ mình cũng có một tình yêu/ Người ấy gọi vợ mình là người yêu cũ/ Cũng như mình thôi, ngày xưa mình cũng thế/ Yêu một cô giờ cô ấy đã lấy chồng”, một chút éo le nà rất thật, chưa dễ mấy ai đã dám chấp nhận, công khai? Mọi so sánh đều khập khiễng nhưng ta thấy ở Thời hoa đỏ thầm kín, da diết hơn: ” Ta nhìn sâu vào trong mắt nhau/ Mà thấy lòng đau xót/ Trong câu thơ của em, anh không có mặt/ Câu thơ hát về một thời yêu thương tha thiết/ Anh đâu buồn mà chỉ tiếc/ Em không đi hết những ngày đắm say/ Hoa cứ rơi ồn ào như lũ trẻ/ Không cho ai có thể lạnh tanh/ Hoa dặt vào lòng chúng ta một vệt đỏ/ Như vết xước của trái tim”

Phải chăng ta lại đọc thấy thấp thoáng tinh thần nhân ái, cao thượng trong câu thơ tình của Mặt trời thi ca Nga: Pút- Xkin ” Cầu em được người tình như anh đã yêu em” trong ý thơ ” Anh không buồn mà chỉ tiếc/ Em không đi hết những ngày đắm say” cùng ai?

Đọc một Thời hoa đỏ, nó cứ gợi cho tôi nhớ tới Cuộc chia ly mà đỏ của Nguyễn Mỹ “Cái màu đỏ như cái màu đỏ ấy/ Sẽ là bông hoa chuối đỏ tươi/ Trên dốc núi cao vẫy gọi đoàn người” hoặc ” Đó là cuộc chia ly chói ngời sắc đỏ/ Tươi như cánh nhạn lai hồng” hoặc ” Chiếc áo đỏ rực như than lửa/ Cháy không nguôi trước cảnh chia ly/ Vườn cây xanh và chiếc nón trắng kia/ Không giấu nổi tình yêu cô rực cháy/ Không che được nước mắt cô đã chảy/ Những giọt long lanh nóng bỏng sáng ngời/ Chảy trên bình minh đang hé giữa làn môi/ và rạng đông đang hừng trên nét mặt” Cuộc chia ly màu đỏ của Nguyễn Mỹ là tình yêu của đôi trai gái người ở lại, người ra trận, tuy có nồng nàn đắm say nhưng đó là tình yêu thuận, còn tình yêu Thời hoa đỏ của Thanh Tùng là tình yêu có ” vấn đề” bởi hai người yêu nhau với trái tim đã có ” vết xước”, nỗi đau âm thầm, cháy bỏng, cồn cao, da diết làm sao?

Thật tinh tế và dũng cảm khi nói ra điều này: ” Anh biết mình vô nghĩa đi bên em” khi mà ” Ta nhìn sâu vào trong mắt nhau/ Mà thấy lòng đau xót/ Trong câu thơ của em/ Anh không có mặt” và ” Sau bài hát rồi em lặng im/ Em của Thời hoa đỏ… em của thời hoa đỏ ngày xưa…” thật tài tình, khi nhà thơ đã kết bằng niềm đồng cảm, sẻ chia, trân trọng: ” Sau bài hát rồi anh cũng thế/ Anh của thời trai trẻ ngày xưa”

*

*    *

Bài thơ- bài hát Thời hoa đỏ là tiếng lòng không chỉ của một người mà nó là tiếng ca của một thế hệ hào hùng còn ngân vọng tới hôm nay và mai sau. Tiếng thơ- lời hát Thời hoa đỏ của Thanh Tùng đã làm rung động bao trái tim. Dư vị bài thơ thật xa xót, thật luyến tiếc- nỗi niềm tha thiết khôn nguôi của bao lứa đôi- nó đã đặt vào lòng chúng ta một vệt đỏ- như vết xước của trái tim./.

Hòa Bình, 8/5/2005

http://ngoctanns.vnweblogs.com/post/4314/241193

*Bài bình thơ đã in báo Quân đội nhân dân cuối tuần, ra ngày 1/6/2003

*Bài bình thơ đã in báo Quân đội nhân dân cuối tuần, ra ngày 1/6/2003

Source: https://nhacchuong.net
Category: Bảng xếp hạng nhạc chuông