Làng tôi – Văn Cao – Vàng Son

Họa sĩ Văn Thao, con trai cả của nhạc sĩ Văn Cao, kể lại câu chuyện về bài hát Làng Tôi trên Báo Tiền Phong rằng:

Cảm ơn Quý Cô Bác, Anh Chị đã ghé thăm Vàng Son! Tư liệu trên Vàng Son được sưu tầm và tổng hợp từ các Quý Báo, Quý Đài trong và ngoài nước. Bằng việc click vào đường dẫn gốc trong mỗi bài viết, Quý Cô Bác, Anh Chị đã góp phần ủng hộ các phóng viên, biên tập viên – những người đã dày công biên soạn, chắt lọc để đem đến cho chúng ta những nguồn tư liệu tuyệt vời ♥

Mùa thu năm 1988, Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nam Định đã mời gia đình nhạc sỹ Văn Cao cùng với chương trình Đêm nhạc Văn Cao do nhà hát Nhạc Vũ Kịch Việt Nam dàn dựng về biểu diễn tại thành phố Nam Định. Lần đầu tiên nhân dân ở thành phố này mới được thưởng thức trọn vẹn, trực tiếp những ca khúc bất hủ của Văn Cao. Sau đêm diễn, một lãnh đạo của tỉnh đã đề nghị ông sáng tác cho quê hương Nam Định một bài hát.

Cha tôi cười : “ Bài hát Làng Tôi chính là tận tâm của tôi viết cho quê nhà đấy ”. Đêm ấy, về khách sạn Vị Hoàng, tôi hỏi cha tôi : “ Bố sáng tác bài Làng Tôi trong thực trạng nào ? ”. Tớp một ngụm rượu, trầm ngâm trong giây lát để hồi tưởng lại, ông chậm rãi :
“ Bố viết bài này Tặng cho mẹ con nhân ngày cưới. Chỉ vì cuộc kháng chiến xảy ra sớm hơn dự tính nên bố không tổ chức triển khai kịp cho mẹ con một đám cưới sang trọng và quý phái tại TP.HN, mẹ con chịu thiệt thòi quá, khiến bố cứ ân hận mãi .
Đám cưới của bố và mẹ được tổ chức triển khai đơn thuần tại một ngôi nhà dân tại Ba Thá ven sông Đáy, chỉ có vài người bên nhà ngoại còn bên nhà nội không có ai, bố phải ra bến đò đón được mấy người cán bộ của Tổng Công đoàn đi công tác làm việc qua nhờ họ đóng hộ làm đại diện thay mặt của họ nhà trai .
Bài Làng Tôi là món quà cưới duy nhất bố khuyến mãi cho mẹ ” .
Buông một tiếng thở dài, cha tôi lặng đi trong ít phút rồi mới thủng thẳng kể lại cho tôi về thực trạng sinh ra của bài Làng Tôi .
Đầu năm 1947, sau ngày toàn nước kháng chiến ( 19/12/1946 ), Văn Cao cùng những văn nghệ sỹ tản cư đi kháng chiến về đóng quản rải rác tại những thôn xóm thuộc huyện Ứng Hòa – HĐ Hà Đông. Trong một lần đi công tác làm việc, con đò chở ông xuôi trên sông Đáy, hai bên bờ sông rợp bóng tre xanh dưới nắng chiều bảng lảng. Bỗng một hồi chuông từ nhà thời thánh Ba Thá ngân lên ..
Tiếng chuông vọng vang trên khung trời tím đỏ hoàng hôn, tiếng chuông tỏa lan trên mặt nước hòa trong tiếng mái chèo ì oạp, tiếng chuông run rẩy trên những rặng tre ven sông. Tiếng chuông khiến tâm hồn nhạy cảm của Văn Cao bồi hồi sao xuyến .. Tiếng chuông đưa ông về với miền quê thân thương đầy ắp những kỷ niệm ..
Thôn Hào Kiệt, xã Liên Minh, huyện Huyện Vụ Bản – Tỉnh Nam Định quê nhà của Văn Cao vẫn còn nằm trong vùng địch tạm chiếm. Ở nơi đó, dưới mái tranh nghèo vẫn còn người mẹ già ngày đêm mong ngóng những đứa con trở lại .
Làng quê của Văn Cao cũng có những rặng tre xanh bao trùm, tỏa bóng mát chở che cho lũ trẻ chăn trâu nô đùa trong những trưa hè oi ả. Quê ông cũng có một dòng sông nhỏ uốn lượn quanh những xóm làng cao nghều những hàng cau, chiều chiều những tiếng chuông từ nhà thời thánh Trình Xuyên ngân nga trên khung trời hòa quyện cùng tiếng sáo diều vi vu. Những âm thanh, những hình ảnh bình dị đó đã khắc sâu vào tâm lý Văn Cao, theo ông đi suốt cuộc sống. Giờ đây Văn Cao mới thực sự cảm nhận được điều đó ..
Một nét nhạc bỗng ngân vang theo nhịp “ Từng tiếng chuông ban chiều, tiếng chuông nhà thời thánh rung .. ” và hình ảnh “ .. Bóng cau với con thuyền một dòng sông .. ” hiện ra trước mắt. Văn Cao lấy vội cây đàn ghi ta trên vai và những nốt nhạc tiên phong thánh thót rơi trên phím đàn, giai điệu của bài hát âm vang tỏa lan trên dòng sông, giữa một chiều mùa xuân se lạnh .

Bài Làng Tôi của Văn Cao đã ra đời trong cái mùa xuân đầu tiên của cuộc kháng chiến trường kỳ. Làng Tôi theo chân ông, theo chân những người lính Cụ Hồ, những đoàn dân công .. trên mọi nẻo đường đất nước.

Tháng 09/1951, tại Đại hội liên hoan Thanh niên quốc tế tổ chức triển khai tại Berlin, bài hát Làng Tôi của Văn Cao cùng bài Chiều Mátxcơva của Nga được ban giám khảo nhìn nhận rất cao, nhưng vì Làng Tôi có lời ca không tương thích với tiêu chuẩn khi đó, nên không được phần thưởng, chỉ nhận được bằng khen danh dự .
Cha tôi còn kể thêm, năm 1980, ông được mời sang dự hội thảo chiến lược âm nhạc tại CHDC Đức. Trong một lần đến thăm một nhà thời thánh tại thành phố Dresden, giật mình Văn Cao được nghe ban nhạc của nhà thời thánh hòa tấu bài Làng Tôi, ông cảm động trào nước mắt. Hỏi ra mới biết : Làng Tôi được 1 số ít nhà thời thánh bên Đức sử dụng tiếp tục trong những buổi khai lễ .
Thời gian cứ trôi đi, cha tôi đã quay trở lại với cõi vĩnh hằng. Tôi chợt nhớ đến một bài thơ của ông :

Thời gian qua kẽ tay
Làm khô những chiếc lá
Kỷ niệm trong tôi
Rơi
Như tiếng sỏi
Trong lòng giếng cạn
Riêng những câu thơ
Còn xanh
Riêng những bài hát
Còn xanh ..

Đọc thêm : Suối mơ – Văn Cao

– Bài viết: “Làng tôi” – món quà cưới của nhạc sỹ Văn Cao
– Tác giả: Văn Thao
– Nguồn tin: Tiền Phong
– Xuất bản: 2015.02.24 15:00
– Đường dẫn: https://tienphong.vn/
– Thời gian khai thác: 2021.11.19 21:28 VST

Lời bài hát

Làng tôi xanh bóng tre
từng tiếng chuông ban chiều
tiếng chuông nhà thờ rung
đời đang vui đồng quê yêu dấu
bóng cau với con thuyền một giòng sông

Nhưng thôi rồi còn đâu quê nhà
ngày giặc Pháp tới làng diệt thôn
đường ngập bao xương máu tơi bời
đồng không nhà trống tàn hoang

Chiều khi quân Pháp qua
chiều vắng tiếng chuông ngân
phá tan nhà thờ xưa
làng tôi theo đoàn quân du kích
cướp ngay súng quân thù trả thù xưa

Bao căm hờn từ xa quê nhà
rừng chiều nhớ cánh đồng chiều xưa
từ xa quê trông lớp cây già
làng quê còn thấy buồn đau

Ngày diệt quân Pháp tan
là lúc tiếng chuông ngân
tiếng chuông nhà thờ rung
làng tôi cùng đoàn quân chiến thắng
đánh tan lũ quân thù về làng xưa

Dân tưng bừng chặt tre phá cầu
cùng lập chiến lũy đào hầm sâu
giặc chưa tan chiến đấu chưa thôi
đồng quê chào đón ngày mai ..

Cảm ơn Quý Cô Bác, Anh Chị đã đọc toàn vẹn bài viết ! Việc đặt quảng cáo giúp Vàng Son có thêm kinh phí đầu tư duy trì website qua từng năm, rất mong Quý Cô Bác, Anh Chị thông cảm nếu như điều này gây tác động ảnh hưởng đến thưởng thức trong quy trình sử dụng. Mọi quan điểm góp phần, phê bình, … thân mời Quý Cô Bác, Anh Chị để lại phản hồi ở mỗi bài đăng hoặc gửi liên hệ trải qua Trang Liên Hệ. Vàng Son xin chân thành cảm ơn !

Source: https://nhacchuong.net
Category: Bảng xếp hạng nhạc chuông